Terapi Nedir?
Kişinin davranışlarını, duygularını, sorunlarını ve bedeninin verdiği tepkileri inceleyerek kendisini daha iyi tanımasına, davranış ve düşünce kalıplarını keşfetmesine yardımcı olmayı amaçlayan, stres ve mental sağlık sorunlarını azaltmayı hedefleyen, terapist ve danışan işbirliği ile yürütülen yolculuğa terapi denir.
Psikoterapi veya konuşma terapisi olarak da adlandırılan bu süreç, kişinin gündelik hayatını sürdürmesine engel olan semptomlarının azalmasına ya da kontrol altına alınmasına, işlevselliğinin ve iyilik halinin artmasına yardımcı olur. Terapinin faydalı olduğu bilinen konular arasında bağımlılıklar, anksiyete, depresyon, duygusal krizler, düşük özgüven, obsesif kompulsif bozukluk, kişilik bozuklukları, fobiler, travma sonrası stres bozukluğu, ilişki ve aile sorunları gibi birçok başlık yer alır.
Terapist Kimdir?
Terapi seansları klinik psikoloji alanında uzmanlık eğitimini almış terapistler tarafından, etkileri bilimsel olarak kanıtlanmış belli tekniklerle yürütülür. Terapist danışanına güvenli, güvenilir, tutarlı ve kabullenici bir ortam sunar.
Nasıl ki her insan birbirinden farklıysa terapistler de aynı ekolü benimsemiş, benzer teknikleri uyguluyor olsalar dahi birbirinden farklı yaklaşımlara sahip olabilir. Bu sebeple başladığınız terapi yaklaşımı sizi tam olarak memnun etmemiş olsa bile aynı ekolde farklı terapistlerle devam etmeyi düşünebilirsiniz.
Terapi Yöntemleri
Psikoterapinin farklı türleri bulunur ve belli yaklaşımlar belli rahatsızlıklarda daha etkili olabilir. Terapi ekolü tercihi; danışanın rahatsızlığına, sorunlarına, koşullarına ve tercihine göre değişebilir. Terapist, danışanın ihtiyaçlarını en iyi karşılayacak şekilde farklı ekollerden teknikleri bir arada da kullanabilir. Psikoterapide yaklaşımlar 5 temel kategoride incelenir:
1. Psikanaliz ve Psikodinamik Terapiler
Psikodinamik terapi, davranış ve iyi oluşun çocukluk deneyimlerinden ve bilinçdışında tekrarlayan düşüncelerden etkilendiği inancına dayanır. Bu yaklaşıma göre düşünce ve davranışlar, bilinçdışındaki anlamları ve amaçları keşfedildiğinde değişebilir. Psikodinamik terapinin çok daha yoğun bir formu olan psikanaliz ise Freud ile başlamış ve zamanla genişletilmiştir.2. Bilişsel Davranışçı Terapi
Terapi çeşitleri arasında yer alan bu yöntem, kişinin zararlı düşünce ve davranış kalıplarını fark etmesine, değiştirmesine ve daha gerçekçi ve efektif olanlarla değiştirmesine yardımcı olmayı hedefler. Daha çok güncel sorunlara ve onların nasıl çözüleceğine odaklanır. Bu yaklaşımın temel yöntemlerini benimseyen terapi türleri arasında diyalektik davranış terapisi, farkındalık odaklı bilişsel davranışçı terapi, şema terapi ve kabul ve kararlılık terapisi gibi farklı metotlar yer alır. Ancak şema terapi, bilişsel davranışçı terapinin bir uzantısı değil, psikodinamik terapi ile sentezidir denilebilir.3. Hümanistik Terapi
Bu yaklaşımda dünya görüşünün kişinin tercihlerini nasıl etkilediğine odaklanılır ve kişinin gerçek benliğine ve onu en çok tatmin edecek yaşama ulaşması üzerinde çalışılır. Bireylerin rasyonel kararlar alma kapasiteleri ve maksimum potansiyellerine ulaşmaları bu yaklaşımın odak noktasıdır. Kişi odaklı terapi, gestalt terapi ve varoluşçu terapi bu yaklaşımın en yaygın terapi metotları arasında yer alır.4. Bütüncül Terapi
Birçok terapist yalnızca tek bir metot kullanarak çalışmaz. Bunun yerine birçok farklı yaklaşımdan beslenerek danışanın ihtiyaçlarına en uygun şekilde ilerlemeyi seçebilirler. Eklektik olarak da adlandırılan bütüncül terapi, iki ya da daha fazla yönteme ait tekniklerin bir arada kullanılmasına denir. Terapide kimlerin bulunduğuna bağlı olarak terapi yöntemi bireysel, çift, aile veya grup terapisi gibi farklı isimler alabilir. Psikologlar uzmanlık alanlarına göre cinsel terapi veya ölüm ve yas terapisi gibi spesifik alanlarda terapi verebilirler. Psikoterapi ile birlikte sanat terapisi ve oyun terapisi gibi metotlar kullanılabilir. Psikoterapi, yüz yüze olarak geleneksel şekilde gerçekleşebileceği gibi çevrimiçi terapi ile online platformlarda da gerçekleşebilir. Terapi Nasıl Yapılır? Yaklaşımlarından bağımsız olarak birçok terapist belli noktalarda ortaklaşır. Örneğin, terapistlerin birçoğu danışanlarıyla haftada 1 ya da 2 seans görüşmek isteyebilir ve seans sürelerini 45-50 dakika olarak tutabilir. Bazı terapistler, özellikle ilk seansta daha yapılandırılmış bir şekilde ilerleyebilir ve sizi tanımak amacıyla bazı sorular yönlendirebilir. Bazıları ise sorulardan ziyade başlangıcı yapıp sizin konuşmayı yönlendirmenizi bekleyebilir ve paylaşımlarınızdan yola çıkarak hakkınızda bir izlenim edinmeye çalışabilir. Terapide gerçekleşen, birinin sizi dinleyip çözümler sunması veya sizi sakinleştirmesinden çok daha fazlasıdır. Birçok insan terapistinin kendisine çözüm yolları sunmasını ya da fikir vermesini beklese de terapide amaç, kişinin içsel dünyasını kendisinin keşfetmesine aracı olmak ve daha mutlu, sağlıklı ve üretken olduğu bir yaşama doğru ilerlemesini sağlamaktır. Terapistinizin “Sizce şimdi ben ne yapmalıyım?” tarzında sorularınıza yanıt sunması, başlangıçta size iyi hissettirebilir ancak terapi sürecinin etkileri ve sonuçları değerlendirildiğinde bu durum genellikle olumsuz bir uyarı işareti olarak yorumlanır. Terapideki kritik noktalardan biri terapiste duyulan güvendir. Terapi odasında güven, konuşulanların başka biriyle paylaşılmayacağına olan inançtan kendine dair hassas bir noktayı paylaşmaya kadar birçok unsurla ilişkilidir. Terapi odasında gizlilik esastır ve terapistler paylaşımları ve seans sırasında not tutuyorlarsa bu notları gizli tutmakla, üçüncü herhangi bir kişiyle paylaşmamakla yükümlüdürler. Terapi odasında güven oluştukça daha önce muhtemelen kimseyle paylaşmadığınız, belki kendinize bile söyleyemediğiniz şeyler gün yüzüne çıkmaya başlayabilir. Geçmiş deneyimlere dönmek, can acıtan anlar üzerine konuşmak birçoğumuz için kolay değil. Yetkin bir terapist bu noktada size ihtiyacınız olan zamanı tanıyacak ve belli konular üzerine konuşmanın çok kolay olmayabileceğini hissettirecektir. Bu süreçte terapi ve terapist hakkında bazen olumlu, bazen olumsuz olabilecek karmaşık duygulara sahip olmak oldukça doğaldır. Hislerinizi kendinizi rahat hissettiğiniz ölçüde terapistinizle paylaşabilir ve kendinize açılmak ve terapistinize güvenmek için zaman tanıyabilirsiniz. Terapiye başlamaya karar vermiş veya bunu düşünüyor olsanız bile doğru terapisti bulmak konusunda endişeleriniz olabilir. Hiwell uygulaması, bünyesinde bulunan 400’den fazla uzman psikolog ile kullanıcılarına bu konuda ciddi bir destek sunuyor. Online psikoterapi uygulaması Hiwell’i indirdiğinizde sizi daha iyi tanımak ve anlamak için yöneltilen bazı soruları yanıtlıyorsunuz ve sistem size en uygun psikologla eşleşmenizi sağlıyor. Eşleştiğiniz psikolog ile ücretsiz bir ön görüşme yapıyor ve dilerseniz avantajlı paketlerden seçerek terapistinizle seanslara başlayabiliyorsunuz. Terapide tatmin edici bir sonuca ulaşmadaki en önemli unsurların seansa katılma sıklığı, düzenli katılım ve devamlılık olduğu göz önüne alındığında bu süreçte güvenilir bir yönlendirme ve desteğin olması istenilen sonuca ulaşmayı kolaylaştırıyor. NOT: Bu sponsorlu bir içeriktir.