ALTAY TOKAT / ANALİZ
AFGANİSTAN ÇIKMAZI
afganistan bağımsızlığını kazandığı 1919'da; Laik Cumhuriyet yerine şeriat, demokrasi yerine krallık temelinde Afganistan İslam Cumhuriyeti Devleti kurulduğu için Afganistan sürekli işgaller veya iç savaş yaşamıştır. Yaşamaya da devam edecek kanaatindeyim.
Afganistan, jeopolitik özelliği, coğrafi konumu ve stratejik önemi dolayısıyla hassasiyetleri ve avantajları olan bir ülkedir. Bu konulardaki benzerliğimiz yanında tarihi ilişkilerimiz, halklarımızın yüzde doksan dokuzunun Müslüman olması ve nüfusun yüzde onunun soydaşlarımızdan oluşması gibi nedenlerle yakınlığımız kaçınılmazdır.
Jeopolitik teorisyenler ve uzmanlar Afganistan'ı Avrasya'nın kontrolünde kalpgah olarak tanımlarlar. Bundan başka çok sayıda terörist örgütün burada üslenmiş olması ve dünya uyuşturucu ticaretindeki rolü Afganistan'ı ABD, Çin,Rusya ve AB'nin etki veya ilgi alanına getirmiştir.
Bu kapsamda rusya 1979'da, ABD 2001'de işgal ettiler ama her ikisi da savaşı kaybetti.
Bu bağlamda; biz Afganistan olayları veya sorunlarına çözüm aramaya destek verelim, çaba gösterelim ama diplomasiyi kullanalım. Askeri seçenekler macera olur düşüncesindeyim.
kabil Havaalanının işletilmesinde Rusya'nın öne çıkacağı kanısındayım. Afganistan'da uzun yıllar terör ve şiddetin devam edeceğini değerlendiriyorum.
taliban dahil terörist örgütlerle askeri alanda ilişki kurulmasının stratejik yanlışlık olacağını ve büyük risk taşıyacağını tahmin ediyorum. Taliban'ın dini anlayışının Kur'an-ı Kerime uymadığını ve Taliban'ı bu yönde uyarılmasının ve radikal İslam yani cihat anlayış veya ideolojisinden vazgeçirilmesine çalışmanın doğru politika olacağını değerlendiriyorum.
Şu anda Afganistan ile sığınmacıların durdurulması konusunun öncelikli ve ciddi sorun olduğu bilinciyle politika izlemeliyiz.
SIĞINMACILAR SORUNU
İslam alemimde yaşanan kaos, istikrarsızlık,iç savaş ve terörist faaliyetler bölgede sığınmacı sorununa vesile olmuştur. Türkiye ise sığınmacılardan en çok zarar gören ülkedir.
Suriye savaşından ortalama 4 milyon sığınmacı gelmişken Afganistan savaşından da tahminen 1.5 milyon sığınmacı akını devam etmektedir.
Sığınmacıların Türkiye'nin her yerine dağılmasına izin vermemiz çok hatalı bir politikadır ve sorunu beka boyutuna taşımıştır.
Afgan sığınmacıların çoğunun genç erkeklerden oluşması ve İran üzerinden gelmesi calibi dikkattir. İran Afganistan'a komşu ve Müslüman bir ülkedir. Buna rağmen, Afganların 2 bin 500 kilometre uzunluğundaki bir yolu kullanarak İran üzerinden Türkiye'ye sığınma tercihlerini Suriyeli sığınmacılara tanınan aşırı destek ve imkanlara ve de İran'ın telkin ve yönlendirmesine bağlıyorum.
Bu nedenle İran ve Taliban yönetimi ile süratle görüşüp sığınmacı akınının asgariye indirilebileceğini değerlendiriyorum.
Sığınmacıların yurt içine dağılmaları sosyal, ekonomik ve terörist faaliyetlerde ciddi sorunlara yol açmıştır. Ayrıca, emniyet ve asayişin bozulmasını tetiklemiştir kanısındayım.
Sığınmacıları özendirici tedbirleri sınırlandırmanın yanında sınır kesimlerinde 15 bin kişilik çadır veya prefabrik konutlarla kamplar kurup sığınmacıları buralara konuşlandırıp, ihtiyaçlarını sağlasaydık sorun yurt içine dağılmadan tehlikeye dönüşmezdi düşüncesindeyim.
Sığınmacıları ülkelerine ve diğer ülkelere müzakereler yapıp anlaşarak göndermeye yönelik girişimlerimizi yoğunlaştırmalıyız. Sığınmacılar olmazsa sanayimiz çöker mealindeki fırsatçı ve ilkel anlayışlara prim vermemeliyiz.
SONUÇ
Afganistan'da Taliban yani Afganistan İslam Emirliği, Hikmet Yarın Hizbi İslam, IŞİD, El Kaide ve benzeri örgütler iç savaşı durduramazlar. Çünkü, Radikal İslam politikaları orta çağa dayanmaktadır ve bu ideoloji yani laiklik karşıtı şeriat rejimi ile dünyada gelişmiş, saygın, barış ve huzurlu bir devlet yoktur.
Afganistan çıkmazı, dünyaya bu mesajı vermektedir. Lütfen ders alalım ve aynı kaosa düşmeyelim.
ALTAY TOKAT KİMDİR?
Altay Tokat 1999'da korgeneral rütbesiyle emekli oldu. Aynı zamanda Kıbrıs Gazisi olan Tokat ve OHAL döneminde Hakkari Dağ ve Komando Tugay Komutanı ve Jandarma Asayiş Komutanı olarak görev yaptı. PKK ile mücadele etti. TSK'nın en büyük dış operasyonlarından biri olan Çekiç Harekatı'nı yönetti. Kara Kuvvetleri iç güvenlik doktrinini yazdı.
Tokat, başarılarından dolayı beş madalya ile ödüllendirildi.
AFGANİSTAN ÇIKMAZI
afganistan bağımsızlığını kazandığı 1919'da; Laik Cumhuriyet yerine şeriat, demokrasi yerine krallık temelinde Afganistan İslam Cumhuriyeti Devleti kurulduğu için Afganistan sürekli işgaller veya iç savaş yaşamıştır. Yaşamaya da devam edecek kanaatindeyim.
Afganistan, jeopolitik özelliği, coğrafi konumu ve stratejik önemi dolayısıyla hassasiyetleri ve avantajları olan bir ülkedir. Bu konulardaki benzerliğimiz yanında tarihi ilişkilerimiz, halklarımızın yüzde doksan dokuzunun Müslüman olması ve nüfusun yüzde onunun soydaşlarımızdan oluşması gibi nedenlerle yakınlığımız kaçınılmazdır.
Jeopolitik teorisyenler ve uzmanlar Afganistan'ı Avrasya'nın kontrolünde kalpgah olarak tanımlarlar. Bundan başka çok sayıda terörist örgütün burada üslenmiş olması ve dünya uyuşturucu ticaretindeki rolü Afganistan'ı ABD, Çin,Rusya ve AB'nin etki veya ilgi alanına getirmiştir.
Bu kapsamda rusya 1979'da, ABD 2001'de işgal ettiler ama her ikisi da savaşı kaybetti.
Bu bağlamda; biz Afganistan olayları veya sorunlarına çözüm aramaya destek verelim, çaba gösterelim ama diplomasiyi kullanalım. Askeri seçenekler macera olur düşüncesindeyim.
kabil Havaalanının işletilmesinde Rusya'nın öne çıkacağı kanısındayım. Afganistan'da uzun yıllar terör ve şiddetin devam edeceğini değerlendiriyorum.
taliban dahil terörist örgütlerle askeri alanda ilişki kurulmasının stratejik yanlışlık olacağını ve büyük risk taşıyacağını tahmin ediyorum. Taliban'ın dini anlayışının Kur'an-ı Kerime uymadığını ve Taliban'ı bu yönde uyarılmasının ve radikal İslam yani cihat anlayış veya ideolojisinden vazgeçirilmesine çalışmanın doğru politika olacağını değerlendiriyorum.
Şu anda Afganistan ile sığınmacıların durdurulması konusunun öncelikli ve ciddi sorun olduğu bilinciyle politika izlemeliyiz.
SIĞINMACILAR SORUNU
İslam alemimde yaşanan kaos, istikrarsızlık,iç savaş ve terörist faaliyetler bölgede sığınmacı sorununa vesile olmuştur. Türkiye ise sığınmacılardan en çok zarar gören ülkedir.
Suriye savaşından ortalama 4 milyon sığınmacı gelmişken Afganistan savaşından da tahminen 1.5 milyon sığınmacı akını devam etmektedir.
Sığınmacıların Türkiye'nin her yerine dağılmasına izin vermemiz çok hatalı bir politikadır ve sorunu beka boyutuna taşımıştır.
Afgan sığınmacıların çoğunun genç erkeklerden oluşması ve İran üzerinden gelmesi calibi dikkattir. İran Afganistan'a komşu ve Müslüman bir ülkedir. Buna rağmen, Afganların 2 bin 500 kilometre uzunluğundaki bir yolu kullanarak İran üzerinden Türkiye'ye sığınma tercihlerini Suriyeli sığınmacılara tanınan aşırı destek ve imkanlara ve de İran'ın telkin ve yönlendirmesine bağlıyorum.
Bu nedenle İran ve Taliban yönetimi ile süratle görüşüp sığınmacı akınının asgariye indirilebileceğini değerlendiriyorum.
Sığınmacıların yurt içine dağılmaları sosyal, ekonomik ve terörist faaliyetlerde ciddi sorunlara yol açmıştır. Ayrıca, emniyet ve asayişin bozulmasını tetiklemiştir kanısındayım.
Sığınmacıları özendirici tedbirleri sınırlandırmanın yanında sınır kesimlerinde 15 bin kişilik çadır veya prefabrik konutlarla kamplar kurup sığınmacıları buralara konuşlandırıp, ihtiyaçlarını sağlasaydık sorun yurt içine dağılmadan tehlikeye dönüşmezdi düşüncesindeyim.
Sığınmacıları ülkelerine ve diğer ülkelere müzakereler yapıp anlaşarak göndermeye yönelik girişimlerimizi yoğunlaştırmalıyız. Sığınmacılar olmazsa sanayimiz çöker mealindeki fırsatçı ve ilkel anlayışlara prim vermemeliyiz.
SONUÇ
Afganistan'da Taliban yani Afganistan İslam Emirliği, Hikmet Yarın Hizbi İslam, IŞİD, El Kaide ve benzeri örgütler iç savaşı durduramazlar. Çünkü, Radikal İslam politikaları orta çağa dayanmaktadır ve bu ideoloji yani laiklik karşıtı şeriat rejimi ile dünyada gelişmiş, saygın, barış ve huzurlu bir devlet yoktur.
Afganistan çıkmazı, dünyaya bu mesajı vermektedir. Lütfen ders alalım ve aynı kaosa düşmeyelim.
ALTAY TOKAT KİMDİR?
Altay Tokat 1999'da korgeneral rütbesiyle emekli oldu. Aynı zamanda Kıbrıs Gazisi olan Tokat ve OHAL döneminde Hakkari Dağ ve Komando Tugay Komutanı ve Jandarma Asayiş Komutanı olarak görev yaptı. PKK ile mücadele etti. TSK'nın en büyük dış operasyonlarından biri olan Çekiç Harekatı'nı yönetti. Kara Kuvvetleri iç güvenlik doktrinini yazdı.
Tokat, başarılarından dolayı beş madalya ile ödüllendirildi.
