DSÖ listesinde Türkiye'den kaç Covid-19 aşı adayı var
Yeni tip koronavirüsün yol açtığı Covid-19 salgını hızla yayılırken bilim insanları virüse karşı aşı ve ilaç geliştirmek için zamanla yarışıyor. Henüz kesin çözüm olabilecek bir aşı bulunmamış olsa da ABD ve Çin'den sonra aşı çalışmalarında Türkiye önemli bir ilerleme kaydediyor.
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, 31 Temmuz itibarıyla dünya genelinde Covid-19'a karşı 26 aşı adayı klinik deneme, 139 aşı adayı ise klinik öncesi değerlendirme aşamasında bulunuyor. Türkiye'nin klinik test aşamasında henüz aşısı bulunmuyor. Klinik öncesi listede ise Türkiye'den 11 aşı adayı dikkat çekiyor.
DSÖ'nün klinik öncesi aşı adayları listesinin ilk sırasında Ege Üniversitesi'nin çalışması yer alıyor, çalışmanın tipi ise "DNA aşısı" olarak görülüyor. Listede Türkiye'den yer alan diğer aşı adayları ve tipleri şu şekilde:
Selçuk Üniversitesi- inaktif aşı
Selçuk Üniversitesi- mRNA
Erciyes Üniversitesi- inaktif aşı
Erciyes Üniversitesi- Adeno5 tabanlı
Mehmet Ali Aydınlar Üniversitesi / Acıbadem Labmed Health Services A.S.- Kodon deoptimize edilmiş canlı zayıflatılmış aşılar
Ankara Üniversitesi- Adenovirüs tabanlı
İzmir Biyotıp ve Genom Merkezi- Rekombinant S proteini
Boğaziçi Üniversitesi- Peptide + novel adjuvant
Bezmialem Vakıf Üniversitesi- VLP
Ortadoğu Teknik Üniversitesi- VLP
Klinik denemeler hangi etaplardan geçiyor
Bir aşının yaygın olarak kullanılabilmesi için 3 aşamada insanlar üzerinde test edilmesi gerekiyor.
Klinik denemelerin ilk aşamasında, az sayıdaki gönüllü sağlıklı denek üzerinde aşı adayının güvenli olup olmadığı ve olası yan etkileri araştırılıyor.
İkinci aşamada, güvenilirliği doğrulanan aşı adayının etkinliği 100’den fazla denek üzerinde test ediliyor.
Üçüncü ve son aşamada ise aynı işlem, birkaç bin denekle tekrarlanıyor. Tüm bu süreç, aylar ve hatta yıllar alabiliyor.