AYM reddetti: Limanların 49 yıllığına ihalesiz devri oy birliğiyle iptal edildi
Anayasa Mahkemesi, bazı limanların işletme hakkının ihalesiz olarak 49 yıllığına devredilmesini sağlayan kanun düzenlemesini oy birliğiyle iptal etti.
Anayasa Mahkemesi (AYM), bazı limanların 49 yıldan az süreli sözleşme sürelerini ihalesiz olarak 49 yıla kadar uzatan kanun düzenlemesiyle ilgili kararını açıkladı.
Yüksek Mahkeme Mersin, İskenderun, Antalya, Galataport, Çeşme, Marmaris gibi limanların; LİMAK, AKFEN, Ciner, Albayrak ve Doğuş holding ile Katarlı QTerminals gibi şirketler tarafından alınan işletme haklarının uzatılmasını sağlayan düzenlemeyi oy birliği ile iptal etti.
DEVLETİ ZARARA UĞRATACAĞI BELİRTİLDİ
Kararın iptal talebinin gerekçesi bölümünde, söz konusu yasal düzenleme ile kesinleşmiş yargı kararıyla iptal edilen sözleşmelerin sürelerinin uzatılması yoluyla bu sözleşmelere yasal geçerlilik sağlandığı, yeni ihaleler yapılmaksızın sözleşme sürelerinin uzatılmasının devleti zarara uğratacağı belirtildi.
Bu durumun sözleşme özgürlüğünün kullanılması bakımından eşitsizliğe yol açtığı, sözleşme tarafı olmayan kişilerin ihaleye katılma imkanından mahrum bırakıldığı görüşlerine yer verildi.
ANAYASAYA AYKIRI OLDUĞUNA KARAR VERİLDİ
Başvuruyu inceleyen yüksek mahkeme, mevcut özelleştirme sözleşmesinin tarafları dışında istekli olan başka kişilerin ek sözleşmeye taraf olabilme imkanının engellenmesinin serbest rekabet ve eşitlik ilkeleriyle bağdaşmadığını ve limanların gerçek özelleştirme değerlerine ulaşılmasını da engelleyebilecek nitelikte olduğu yönünde görüş bildirdi.
AYM ayrıca, söz konusu kuralın zaman kaybı yaşanmadan yapılacak yatırımlar ile limanların rekabet güçlerinin korunması yönündeki gerekçesi gözetildiğinde, farklı muamelenin objektif ve makul bir temele dayandığının söylenemeyeceğini belirtti.
AYM, 7350 sayılı yasayla 4046 sayılı özelleştirme uygulamaları hakkında kanuna eklenen geçici 30 maddenin bahse konu düzenlemeleri içeren 1. 2. ve 3. fıkralarının anayasaya aykırı olduğuna ve iptaline oybirliğiyle karar verdi.
CHP, ANAYASA MAHKEMESİ'NE TAŞIMIŞTI
Ocak 2022’de TBMM’de kabul edilen torba kanun ile Özelleştirme Uygulamaları Hakkındaki Kanun’a geçici madde eklenmişti. Geçici madde ile; Türkiye Denizcilik İşletmeleri Anonim Şirketi ve Devlet Demiryolları’na ait bazı limanların işletme hakkı verilmesi/devri yöntemiyle özelleştirilmeleri neticesinde imzalanan 49 yıldan az süreli sözleşme sürelerinin 49 yıla kadar uzatılabilmesi sağlanmıştı. Herhangi bir yeni özelleştirme ihalesi şartına bağlanmayan uzatma işlemenin yapılabilmesi için; eski sözleşmeden doğan mali yükümlüklerin tamamının ek sözleşme imzalanmadan yerine getirilmesi ve varsa açılmış davalardan feragat edilmesi gerekiyordu.
CHP, düzenlemenin iptali talebiyle Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu. CHP’nin başvuru dilekçesinde, 49 yıldan az süreli sözleşmelerin “ihalesiz” olarak uzatılmasının önünün açıldığı belirtilmişti.