Ziraat'in Virgin Adaları'na 1.6 milyar dolarlık kredi skandalında yeni sorular

Virgin Adaları'nda kurulan şirkete Ziraat Bankası tarafından verilen 1.6 milyar dolarlık kredi ile ilgili soru işaretleri artıyor. Ziraat Bankası'nın krediyi Turkcell'e verdiklerini açıklamasının ardından birçok soru gündeme geldi. İşte cevaplanması gereken sorular...

Sayıştay raporları, Ziraat Bankası'nın 2014 yılında Virgin Adaları'nda kurulan bir şirkete 1 milyar 636 milyon 770 bin dolar kredi verdiğini ancak krediyi tahsil edemediğini ortaya çıkardı. Gerçeğin ortaya çıkmasının ardından Ziraat Bankası, o krediyi Turkcell'in çoğunluk hisselerinin Türkiye'de kalması için Çukurova Holding'e ödediklerini ve krediyi tahsil ettiklerini açıkladı.

Türkiye Varlık Fonu (TVF) ise Haziran 2020'de Turkcell'in diğer hissedarı olan İsveçli Telia Company'ye 530 milyon dolar ödeyip Turkcell'in yüzde 24.02 hissesini satın aldığını bildirdi. Bu açıklamalarla Virgin kredisinde birçok karanlık nokta daha oluştu. ‘'Ziraat'in verdiği kredi ödendiyse kim ödedi, hangi yolla ödedi? TVF ilave ne kadar yükümlülük altına girdi?” soruları gündeme geldi.

PARAYI ÜLKER VERECEKTİ, HAZİNE İZİN VERMEDİ
Ziraat Bankası'nın Virgin Adaları'ndaki şirkete açtığı 1.6 milyar dolarlık kredi 2014 yılında Çukurova Grubu ile Rus şirketi Alfa arasında yaşanan ve mahkemeye kadar uzanan hisse devri anlaşmazlığıyla başladı.

Çukurova Grubu, mahkeme kararı gereği Rus Alfa Grubu'nun elindeki yüzde 13.76'lık Turkcell hisselerini geri alabilmek için bu şirkete 1.6 milyar dolar para ödemesi gerekiyordu. Çukurova Grubu'nun 1.6 milyar doları Ülker Grubu'ndan almak için anlaşmaya vardığı ancak Hazine'nin bu ödemeye vize vermediği bildirildi.

Tahkim yetkisi verilen İngiliz Yüksek Mahkemesi, ödeme için 30 Temmuz 2014'e kadar 1 ay ek süre verdi. İşte bu noktada bir sürpriz oldu. Ziraat Bankası devreye girip 1.6 milyar dolarlık krediyi Çukurova Grubu'nun şirketine açtı. Çukurova borcunu Alfa'ya ödedi. Krediye karşılık da yüzde 13.76'lık Turkcell hissesi Ziraat'e rehin edildi. Bu sayede 4 yıldır bekleyen ve o tarihe kadar dağıtılmayan 7.4 milyar liraya ulaşan temettünün önemli bir bölümünün Çukurova'ya geleceği, bununla borçların ödeneceği düşünülüyordu.

MAHKEME 2.8 MİLYAR DOLAR DEDİ, VARLIK FONU 530 MİLYON DOLARA ALDI!
Ziraat kredisi sayesinde yüzde 49 hissesi halka açık olan Turkcell'in yüzde 13.76'sı Çukurova Holding, yüzde 13.22'si Alfa (Letterone), yüzde 24.02'si İsveçli Telia şirketi şeklinde dağıldı.

Hemen ardından Çukurova Grubu, yüzde 13.22 hisseyi satması için Alfa'ya teklif götürdü. Alfa teklifi reddedip süreci Londra Uluslararası Tahkim Mahkemesi'ne taşıdı. Dava sonunda mahkeme Çukurova'nın 60 gün içinde Letterone'a ait Turkcell'deki yüzde 13.22 payı 2.7 milyar dolara satın alması ya da Çukurova'nın kendi elindeki yüzde 13.76'lık Turkcell hissesini Letterone'a 2.8 milyar dolara satmasına hükmetti.

Ancak ne Çukurova ne de Letterone alım hakkını kullanmadı. Geçen haziran ayında TVF devreye girip Turkcell'in üçüncü ve büyük ortağı Telia'nın elindeki yüzde 24.02 hissenin tamamını 530 milyon dolara satın aldı. Bu paranın 380 milyon dolarını Letterone'ın TVF'ye ödediği açıklanırken, sonuçta Turkcell'de Çukurova dönemi bitti, TVF yüzde 26.2 payla büyük hissedar oldu, Letterone'ın payı yüzde 13.22'den yüzde 24.8'e çıktı.

BU SORULAR CEVAP BEKLİYOR
– Mahkeme Turkcell'in yüzde 13.76 hissesi için 2.8 milyar dolar değer biçerken, TVF Telia şirketinden Turkcell'in yüzde 24 hissesini 530 milyon dolara nasıl alabildi?
– Letterone'ın payı arttığına göre, bu şirkete ne verildi?
– Ziraat'in Çukurova'ya verdiği faiz hariç 1.6 milyar dolarlık  krediye ne oldu?
– Kredi ödendiyse, kim hangi yolla ödedi?
– TVF'ye ilave yükümlülük bindi mi?

KREDİ TURKCELL'E DEĞİL, ÇUKUROVA'YA GİTTİ
Ziraat Bankası, Virgin Adaları'nda kullandırdıkları ve kamuoyunda “sır kredi” denilen 1.6 milyar dolarlık krediyle ilgili olarak, “Kredi, Çukurova Grubu'na, Turkcell İletişim A.Ş.'deki dolaylı hissedarlığı münasebeti ile Türk ortaklığının devam edebilmesi amacıyla tesis edilmiştir” açıklaması yaptı.

Turkcell İletişim Hizmetleri A.Ş. ise Çukurova Grubu'na verilen kredinin kamuoyunda sanki Turkcell'e verilmiş gibi bir yanlış anlaşılmaya yol açmaması için basın açıklaması yaptı. Açıklamada, “Söz konusu kredi, şirketimizden ayrı ve bağımsız bir tüzel kişiliği haiz Çukurova Grubu tarafından kullanılmış olup, konuyla ilgili şirketimiz Turkcell İletişim Hizmetleri A.Ş.'nin herhangi bir dahli ve tasarrufu söz konusu değildir. Kredinin şirketimiz tarafından kullanılmış gibi gösterilmesi, kamuoyunu ve paydaşlarımızı yanıltmakta, rapor ve bildirimlerini şeffaflıkla paylaşan şirketimize, ülkemizin milli bir değeri olan Turkcell markasına maddi ve manevi zarar vermektedir” denildi.