Yaşanan krizler ve askeri başarısızlıklar nedeniyle Yemen'de halkın öfkesi artıyor
Yemen kamuoyunda, ülke sıkıntılarına bir türlü çözüm bulamayan hem uluslararası tanınan hükümete hem de İran destekli Husilere yönelik halkın giderek artan bir öfkesi var. Bu durum yakın zamanda yeni bir dizi ekonomik ve askeri krizlerine davetiye çıkarıyor.
Yemen’de bir türlü sağlanamayan istikrar yüzünden gıda fiyatlarında son aylarda % 70’e ve petrol ürünlerinde % 22’ye varan artışlar yaşandı. Ortalama çalışan maaşlarının 80 bin riyal olduğu bir ülkede 20 litrelik bir bidon benzin’in fiyatı 17,800 Riyal’e kadar çıkmış durumda. Bu da yaklaşık 63 Dolar’a denk geliyor.
Ekonomistler, Yemen’de gıda ürünleri ve petrol türevlerinin fiyatlarındaki artışın nedeni Yemen Riyali’nin yabancı para birimleri karşısındaki değerinin düşmesinin bir sonucu olarak görüyor. Bağımsız uzmanlara göre ise, ülkedeki yolsuzlukların Husiler tarafından kontrol edilen kurumlarda da yaşandığı, bu kurumların gelirlerinin Husi liderlerinin özel hesaplarına aktarıldığı pek çok yetkilinin ise gittiğini, yurtdışında gayrimenkul yatırımı yapması bu yolsuzluk iddilarını doğrular nitelikte.
Husilerin kontrolündeki bölgelerde çalışanlar yaklaşık dört yıldır maaşlarını alamazken, Yemen hükümetinin kontrolündeki vilayetlerde çalışanların maaşları son dönemdeki fahiş fiyat artışları karşısında en temel ihtiyaçlarını karşılamaya artık yetmiyor.
BM raporlarına göre 21 milyon Yemenli acil yardıma muhtaç ve nüfusun yüzde 80'i yoksulluk sınırının altında yaşıyor.
Üst üste yaşanan bu krizler, son dönemde kurtarılan bölgelerdeki vilayetlerde geniş halk protestolarına dönüşen bir öfke patlamasına yol açtı. Halkın öfkesi, hükümet kurumlarını saran yolsuzluklar ve Yemen Riyal’inin değer kaybetmesine yönelik eylemlere dönüştü.
Geçtiğimiz haftalarda Yemen, Vilayet yönetimlerinde yolsuzluklar, kötüleşen hayat şartları, petrol ürünlerinin fiyatlarındaki artışlar ve askeri liderlerin yolsuzluğa karışması ve hükümet güçlerinin başarısızlıkları halkın kitlesel protestolarına neden oldu. En büyük kitlesel eylemin olduğu yerlerden birisi ise Shabwa vilayeti oldu.
Hükümet güçlerinin birçok askeri cepheyi terketmesi, son olarak da Shabwa vilayetindeki üç ilçenin ve kırsaldaki bölgelerin Husiler’in eline geçmesine neden oldu. Bunlardan birisi de ülkenin Güney Doğu’sundaki Marib eyaleti.
Shabwa Valiliği'nin önünde toplanan protesto mitinlerine katılanların ileri gelenlerinden birisi bölgenin iler, gelen kabile şeyhlerinden birisi olan Awad Muhammed bin Al-Wazir’di.
Wazir, Cumhurbaşkanı Abd Rabbuh Mansur Hadi'yi, vilayetteki üç ilçenin ciddi bir direniş göstermeden düşüşünü araştırması, tüm askeri liderleri görevden alması ve Islah Partisi liderleri tarafından yönetilen hükümet güçleri ile yerel makamların yeniden yapılandırması için çağrıda bulundu.
Kabilelelerin kanaat önderleri, Yemen cumhurbaşkanından, adam kaçırma, ortadan kaybetme, suikast ve yolsuzluk suçlarına bulaştığını iddia ettikleri Shabwa vilayeti valisi Muhammed Saleh bin Adyo’nun da görevden almasını istedi.
Yemenli siyasi uzmanı ülkedeki son durumu şöyle özetliyor: "Yemen hükümetinin ve benzer şekilde Husiler aleyhine kötüleşen yaşam koşulları nedeniyle öfkenin Husiler tarafından kontrol edilen bölgeler de dahil olmak üzere tüm Yemen vilayetlerine yayılmasını bekliyor. Kuzey ve Güney Yemen bölgelerinde yaşayanlar hem Hükümet’e hem de Husiler’e olan olan güvenini kaybetti. Kaybedecek bir şeyi olmayan halk da sokak hareketleri ile hakkını aramaya çalışıyor."
Bölgeyi yakından takip eden bir gazeteciye göre "Tüm Yemenli siyasiler yolsuzluğa karıştı. Bu durum ekonomik ve askeri alandaki bozulmalara neden oldu. Bu duruma neden olan şey ise özellikle Müslüman Kardeşler'in devletin tüm askeri, güvenlik ve yönetim alanlarında etkili olan kolu olan Islah Partisi'nin oynadığı önemli roldür."
Yemen sorununu takip eden uzmanlara göre ülkede yeniden güven inşaası için Güney Geçiş Konseyi ile ve kuzeydeki Ulusal Direniş'in önemi oldukça büyük. Her iki gücün de son dönemde Husilere karşı yürütülen savaşı yönetmede kazandıkları halk desteği ve oldukça önemli bir askeri varlığa sahip olması istikar için bir fırsat oluşturuken. Uzmanlar, en önemli sorun olan yolsuzluk şüphesinden uzak bu grupların büyük başarılar elde ettiğini belirtiyor.