Türkiye ve dünyada normalleşme süreci
Çin'de Aralık ayının sonunda çıkan ve dünyayı etkisi altına alan koronavirüse karşı en zor süreci Amerika ve Avrupa ülkeleri yaşarken ülkeler artık 'yeni normal'e hazırlanıyor. Türkiye başta olmak üzere İtalya, Fransa gibi Avrupa ülkeleri normalleşme sürecini konuşmaya başladı.
BERAT TEMİZ / HABER MERKEZİ
Dünyada can kayıplarına neden olan koronavirüsün başladığı yer olan Çin'in Wuhan kentinde normalleşme 76 gün sonra başladı. 8 Nisan'da Çin'in kısıtlamaları hafifletmesi ve normale dönüş sürecinin başlamasına yeni vaka sayılarının sıfıra yakın olması etkili oldu.
Çin'de yeni vaka sayısının sıfıra yakın olması ve yasakların hafifletilmesiyle birlikte Wuhan'a giriş-çıkışlar serbest hale getirilirken, bazı işletmeler de yeniden açıldı. Seyahat yasağının kısmen kaldırılmasıyla o gün içerisinde 65 bin kişinin tren ve uçak seferleriyle Wuhan kentinden ayrıldığı belirtilmişti.
AVRUPA'DA NORMALE DÖNÜŞ İÇİN HAZIRLANIYOR
Koronavirüs salgınından en çok etkilenen Avrupa ülkelerinin başında gelen İtalya ve İspanya'da normale dönüş için hazırlanıyor.
Koronavirüse bağlı ölüm sayılarında düşüşün başlamasıyla birlikte devlet başkanları tedbirlerin gevşetilmeye başlanacağını açıkladı. İtalya'da normale dönüş için 4 Mayıs işaret edildi. İtalya Başbakanı Giuseppe Conte, bir gazeteye verdiği röportajda ülkede uygulanan sıkı karantina tedbirlerinin 4 Mayıs'tan itibaren kademeli olarak kaldırılacağını söyledi. Aile ziyaretlerinin olabileceğini, belirli sayıda kişinin parklara alınabileceğini ve 15 kişiyi aşmamak şartıyla cenaze törenlerinin düzenlenebileceğini ifade etti.
İtalya'da 4 Mayıs'tan itibaren inşaat, imalat ve toptan ticaret sektörleri faaliyetlerine başlayacak. 18 Mayıs'tan sonra müze, sergi ve kütüphaneler, 1 Haziran'dan sonra ise restoran, bar, kafe ve kuaförler açılacak. İspanya'da da normale dönüş için adımlar atılmaya başlandı. Ülkede 14 yaşından küçüklerin sokağa çıkmasına izin verildi. Çocuklar 43 gün sonra sokaklara çıkabildi.
Çocuklara sadece 1 saatliğine yanlarında 1 aile üyesi olması şartıyla ve evlerinin 1 kilometre çevresinde dışarı çıkma izni veriliyor. 6 milyon çocuğu ilgilendiren kararda çocukların parka gitmesine ve toplu halde oyun oynamalarına izin verilmiyor.
İtalya Başbakanı Pedro Sanchez, normalleşme sürecinin kademeli olarak yürütüleceğini açıkladı. Ülkede normalleşme sürecinin "kademeli, asimetrik ve koordinasyonla olacağını ve birlik olmanın önem arz ettiğini" dile getiren Sanchez, sürecin 4 aşamalı bir takvim olacağını ve en az 8 hafta süreceğini belirtti.
Normale dönüş kapsamında 2 Mayıs'tan itibaren bireysel olarak sokakta spor ve yürüyüş yapmaya izin verilmesini planladıklarını açıkladı.
FRANSA'DA KİLİT TARİH 11 MAYIS
Fransa Başbakanı Edouard Philippe'nin planına göre eğer 11 Mayıs itibariyle Fransa'daki günlük vaka artışı 3 binin altına düşerse normalleşme adımları devreye girecek.
Koronavirüs salgını devam ettiği sürece ülkede tamamen normale dönmenin mümkün olmadığını ancak ekonomiye zarar veren sokağa çıkma kısıtlamalarının da devam edemeyeceğine değinen Başbakan Philippe, halkın salgın ile yaşamayı öğrenmesi gerektiğini söyledi.
Normalleşme plan göre 11 Mayıs'tan itibaren anaokulu ve ilkokul düzeyinde eğitimin başlaması hedefleniyor. Bir sonraki hafta ise ortaöğretim kurumlarının okullarda eğitimine geçmesi planlanıyor. Başbakan Philippe, 11 Mayıs ile 2 Haziran tarihleri arasında yeni bir geçiş dönemi olacağını açıkladı.
Philippe, normale dönüş adımlarının kontrollü atılması ve salgını kontrol altında tutmak için ülke genelindeki bölgelerin 'yeşil' ve 'kırmızı' olarak ayrılacağı, 'yeşil' bölgelerde kısıtlamaların daha hafif olacağını, 'kırmızı' olan bölgelerde ise kısıtlamaların kısmen devam edeceği açıklandı.
Bölgelerin yeşil mi? kırmızı mı? olacağını belirlerken Virüsün bölge içindeki yayılma hızı, hastanelerin doluluk oranı, sağlık kuruluşlarının test yapma kapasitesi gibi faktörlerin değerlendirileceği belirtildi.
PORTEKİZ'DE OHAL KALKIYOR
Portekiz'de normalleşme sürecine ilişkin ilk adımlar atılmaya başlandı. Portekiz Cumhurbaşkanı Marcelo Rebelo de Sousa, ülkedeki OHAL uygulamasının 2 Mayıs'ta sona ereceğini duyurdu ve ülkedeki normalleşmenin kademeli ve yavaş bir şekilde uygulanacağını açıkladı.
ALMANYA'DA NORMALLEŞME DEVAM EDİYOR
Almanya'da hayatın normale dönmesi amacıyla ilk adım 20 Nisan'da 800 metrekarenin altındaki dükkanların yoğun hijyen kuruları altından açılması kararıyla atılmıştı. İkinci adım olarak 27 Nisan'dan itibaren ülke genelinde alışveriş sırası ve toplu taşıma araçlarında maske takma zorunluluğu getirilmişti.
Almanya'da normale dönüş kapsamında 4 Mayıs’tan itibaren ise 2500 metrekareye kadar olan dükkanların açılması planlanıyor.
Ülke genelinde okulların tamamen açılması 4 Mayıs tarihinden itibaren olacak. İlk olarak 23 Nisan’da bu yıl lise bitirme sınavı olan öğrencilerle, ilkokul hazırlık aşamasına olan çocukların kreşe girmesine izin verilmişti.
Almanya'da gelecek haftadan itibaren kilise, cami gibi diğer dini kurumlarda yapılan toplu ibadetlere getirilen yasakların hafifletilmesi bekleniyor.
Aynı zamanda normalleşme sürecinin başlamasıyla birlikte tedbirleri hafifleten Almanya'da, koronavirüsün yayılma hızı yeniden yükseldi. Robert Koch Enstitüsü, önceki hafta 0.7'ye kadar düşen yayılma hızının yeniden 1'e yükseldiğini açıkladı.
TÜRKİYE'DE NORMALE DÖNÜŞ SÜRECİ
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ramazan Bayramı'nın ardından normalleşme sürecine başlamayı planladıklarını açıklamıştı. Erdoğan geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamada, "Amacımız önlemleri en titiz şekilde uygulayarak, salgının seyrini ülkemizin Ramazan Bayramı sonrası normale dönüşüne imkan sağlayacak seviyeye indirmiş olmaktır" dedi.
SOSYAL MESAFE, MASKE VE HİJYEN
Hazırlık çalışmalarının başladığı söylenen normalleşme planında bazı kısıtlamaların kademeli olarak hafifletilmesinin planlanmasına karşın sosyal mesafe ve maske ile hijyen önlemlerinin; salgın Türkiye ve dünyada tümüyle etkisini yitirene kadar veya etkili bir aşı bulunana kadar "yeni normal" olarak kabul edileceği belirtiliyor.
Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu'nun önerileri en önemli etken olmakla birlikte, salgın nedeniyle kademeli olarak uygulamaya konulan kısıtlamaların yine kademeli şekilde kaldırılması düşünülüyor. Bu kapsamda 4 aşamalı bir takvim öngörülüyor.
Buna göre normalleşmeye dönük ilk adım 28 Mayıs-18 Haziran'ı kapsayacak şekilde planlanıyor. Bu tarihler Türkiye'nin normalleşme planında 'deneme süreci' olarak görülüyor. Bu dönemde daha çok turizm sektörüne dönük kısıtlamaların kaldırılması, sınırlı olarak şehirler arası uçuşlara izin verilmesi düşünülüyor.
Koronavirüs salgınının yayılma hızında bir artış olmaması durumunda ikinci aşamaya geçilecek.
İkinci aşamada 30 büyükşehirde seyahat kısıtlamasının kaldırılması, kafe, restoranların açılması, salgının kontrol altına alındığı ülkelerden başlamak üzere uluslararası uçuşların başlaması dahil bir dizi alanda normalleşme sürecinin başlaması hedefleniyor.
Takvimin üçüncü aşamasını da örgün eğitimin yeniden başlayacağı ve yaşamın normale döneceği Eylül-Aralık dönemi oluşturuyor. Ancak bu takvimleme, "Her şeyin iyiye gideceği" senaryosuna göre yapılıyor ve virüsle ilgili "ikinci dalga" riski görülmesi halinde her an revize edilebilecek.
NORMALLEŞME VAKA SAYISINA GÖRE BAŞLAYACAK
Kısıtlamaların kaldırılmasındaki bir başka etken ise vaka yoğunluğu olacak. Bu etkene göre kısıtlamalar vaka sayısının en az olduğu yerlerden başlayarak kaldırılacak. Vaka sayısının en yoğun olduğu İstanbul'un aralarında bulunduğu büyükşehirlerde ise kısıtlamaların en son kaldırılması öngörülüyor
İl pandemi kurulları etkin bir şekilde devreye sokulacak ve o nedenle de normalleşme süreci illere göre farklılık gösterebilecek.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca vaka yoğunluğunun normalleşmeyi etkilemesine dair, "Önümüzdeki dönem daha az vaka görülen bazı illerimizde tedbirleri biraz daha gevşetebiliriz. Bu tamamen önümüzdeki dönem vaka seyrine göre konuşulabilecek. Bilim Kurulu'nun da bu anlamda önerisini göz önüne alarak yol alabileceğiz" açıklamasını yapmıştı.
SOKAĞA ÇIKMA YASAĞI BAYRAMDA DEVAM EDEBİLİR
Cumhurbaşkanı Erdoğan, sokağa çıkma yasağı gibi tedbirlerin Mayıs ayı sonuna kadar sürdürüleceğini açıklamıştı. 23 Nisan ve 1 Mayıs gibi özel günlerde uygulanan sokağa çıkma yasağı Ramazan Bayramı'nda da uygulanabilir.
Ziyaretlerin çoğalacağı Ramazan Bayramı'nda el öpmenin, öpüşmenin ve sarılmanın artması risk oluşturabileceği ve virüsün yayılma hızının yükselmesi göz önünde bulundurularak sokağa çıkma yasağı uygulanması öngörülüyor.
Koronavirüs salgını nedeniyle toplu ibadetlerin yasaklanması nedeniyle ülke genelinde bayram namazıda kılınmayacak.
Normalleşme sürecinin son aşamısı ise salgın tam anlamıyla sona erdirildiğinde hayat normal seyrine döneceği 2021 yılının ilk ayları öngörülüyor.