Gemi ve tırlar bekletilmeye başlandı!
Türkiye'de koronavirüs nedeniyle hükümetin yükselen cari açığın önüne geçmek için ithalatı yavaşlatma kararı aldığı belirtildi. İzmir Limanı'nda 50 bin ton'luk bir geminin, Mersin'de ise çok sayıda TIR'ın bekletildiği ortaya çıktı. Gümrük danışmanları, İstanbul'da işlerin durma noktasına geldiğini Ankara'da ise durduğunu belirtiyor.
Koronavirüs salgınının ekonomiye en büyük etkilerinden biri de ihracattaki hızlı düşüş oldu. Sanayinin çarkları dururken cari açığa karşı önlem olarak ithalatı yavaşlatma adımı atıldığı iddia edildi. Gümrük işlemlerinde şimdiye kadar muayene edilmeyen eşyalar da muayene edilmeye başlanmış, böylece kağıt üzerinde denge sağlanması planlanmıştı. Ticaret Bakanlığı, salgınla mücadele sürecinde ticaretin kolaylaştırılmasına yönelik aldığı önlemler kapsamında Onaylanmış Kişi Statü Belgesi (OKS) sahibi firmaların ithalat işlemlerinde de Mavi Hat'tan yararlanmasına imkân tanıdı. Ancak dün başlayan bir başka uygulama ile ithalatçının tepkisine neden oldu. Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası (YYS) ve diğer ayrımlar yapılmadan tüm ithalat beyannameleri ‘Kırmızı Hat’ta yönlendirilmeye başladı. Kırmızı Hat, “eşyanın muayenesi ile birlikte belge kontrolünün de yapıldığı hat” olarak biliniyor. Bu hattan gelen her ürün ekstra incelenmeye tabi tutuluyor. Konunun gündeme gelmesinden sonra YYS sahibi şirketler, yeniden 'Yeşil Hat'a yönlendirilmeye başlandı.
MAKASIN AÇILMASI PİYASALAR TARAFINDAN OLUMSUZ KARŞILANIYOR
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) her ayın ilk iş günü bir önceki ayın ihracat verilerini paylaşıyor. 2 Nisan’da Mart ayına ait verileri paylaşan TİM koronavirüs etkisinin en yoğun hissedileceği Nisan’a ait verileri de mayıs ayının başında paylaşacak. Martta ihracat, yeni tip koronavirüs (Covid-19) salgınının etkisiyle geçen yılın aynı ayına göre yüzde 17,81 gerileyerek 13 milyar 426 milyon dolar olmuştu. İthalat ise yüzde 3,13 artışla 18 milyar 821 milyon dolara yükselmişti. Nisan ayında ise bu fark büyüyerek cari açığın katlanarak artmasına neden olacaktı. İthalat ve ihracat arasındaki makasın açılması piyasalar tarafından olumsuz karşılanıyor. Yılın ilk 3 ayında ihracat geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3,93 azalarak 42 milyar 783 milyon dolara gerilerken, ithalat yüzde 10,28 artarak 55 milyar 662 milyon dolara yükseldi.
İTHALATTA YAVAŞLATMA NASIL UYGULANDI?
İthal edilen malların gümrük işlemleri Sarı, Mavi, Yeşil ve Kırmızı olmak üzere dört hatta yapılıyor. Bu hatlardan üçünde, yönetmeliğe uygun hallerde, eşya muayenesi ve belge kontrolü ya yapılmıyor ya da yalnızca sistem üzerinden yapılıyor. Kırmızı Hat’ta ise eşyanın hem muayenesi ve hem belge kontrolü gerçekleştiriliyor. Kırmızı Hat, ithalat işlemlerinin yüzde 10-15’ini oluşturuyor ve işlemler diğer hatlara göre daha uzun sürüyor.
Hükümetin ithalatta yavaşlatma önlemleri sonucu tüm ithal malların Kırmızı Hat’ta işleme alınacağı ve işlemlerin sistem üzerinden tamamlanması uygulamasının 1 Mayıs itibariyle sonlandırılacağı belirtildi. Kimi malların Gümrük Kimyahanelerine gitmesi ve muayene edilmesi gereken durumlarda kontrol ve sonuç bildirme işlemleri yavaşlatıldı.
Şu an itibariyle Sarı Hat’ta işlem bekleyen mallar Kırmızı Hat’a aktarılacak ve yeni tescil onayları ise doğrudan Kırmızı Hat’a yönlendirildi.
Öte yandan, ithalat muayene memurlarının sayısının da azaltılacağı kaydediliyor. Bu memurlar ya diğer bölümlere kaydırılacak ya da idari izne ayrılacak. Fazla mesai ise yapılmayacak.
Tüm bu gelişmelerin sonucu olarak, İzmir Limanı’nda 50 bin ton’luk bir geminin, Mersin’de ise çok sayıda TIR’ın bekletildiği öğrenildi. Gümrük danışmanları, İstanbul’da işlerin durma noktasına geldiğini Ankara’da ise çoktan durduğunu belirtiyor.
Sarı Hat: Muayeneye gerek görülmeksizin eşyaya ait beyanname ve eklerinin doğruluğunun ve birbiriyle uygunluğunun kontrol edildiği hat.
Mavi Hat: Bakanlıkça belirlenen onaylanmış kişi statüsüne sahip kişilerin ithalatta yararlandığı, eşyanın çıkış işlemlerinin tamamlanmasından önce belge kontrolüne veya muayeneye tabi tutulmadığı hat.
Yeşil Hat: Eşyanın belge kontrolüne veya muayeneye tabi tutulmadığı hat.
Kırmızı Hat: Eşyanın muayenesi ile birlikte belge kontrolünün de yapıldığı hat.
GERİ ADIM ATILDI
Gümrükçülerin durumu gündeme getirmesinden sonra geri adım atıldığı iddia edildi.