"Büyük depresyon kapıya dayandı"

2007-2008 finansal krizini önceden tahmin etmesi nedeniyle adı 'Dr. Kıyamet'e çıkan Nouriel Roubini büyük depresyonun kapıda olduğunu öne sürdü.

2007-2008 yılında finansal krizi önceden tahmin eden iktisatçı Nouriel Roubini, koronavirüs salgınının dünya ekonomisinde ‘1929 Buhranı’ benzeri büyük bir depresyona yol açmasının kaçınılmaz olduğu iddiasını öne sürdü.

1929 BUHRANI NEDİR?
Dünya Ekonomik Buhranı, Amerika’da 1929’da ortaya çıkan New York Borsasının çöküşü ile başlayan ve etkileri dünya piyasasında on yıl boyunca süren ekonomik krizdir. Bu krizin etkileri Türkiye’de de görülmüştü. Kalkınmasını sağlayabilmek için ihracat ve ithalatını arttırmak zorunda kalan Türkiye’de, Kliring ve takas sistemi uygulandı. Bu sistemle Türkiye ile ticaret ve ödeme anlaşması yapan ülkelerden ithalata öncelik verildi. İhraç mallarına kalite kontrol sistemi getirildi 1934’te bu iş için “Türk Ofis” kuruldu. Yerli Malı Haftası ilan edildi.

“BÜYÜK DEPRESYONA YOL AÇACAK”
Doğru tahminleri nedeniyle adı ‘Dr. Kıyamet’e çıkan Amerikalı iktisatçı Roubini, yazısında büyük depresyona yol açacak 10 sebebi sıraladı.



Roubini’nin yazısında öne çıkanlar şunlar:

Koronavirüs’e karşı açılan dev destek paketleri zaten çok yüksek olan kamu borçlarını sürdürülemez bir noktaya çıkaracak. Özel sektör borçları da sürdürülemez bir noktada olduğu için kaçınılmaz biçimde temerrütlere ve iflaslara yol açacak.

Demografik saatli bomba: Salgın sağlık sistemine çok daha fazla kaynak ayrılmasını zorunlu kılıyor ama Batı ülkeleri yaşlı toplumlar; sosyal güvenlik sistemini ayakta tutacak genç çalışanların sayısı yetersiz. Bu durum borcu daha da artıracak.

Deflasyon: Salgın petrolde olduğu gibi emtialarda ve diğer ürünlerde sert fiyat düşüşlerine yol açacak. Sadece emtia fiyatları değil yüksek işsizlik nedeniyle emeğin de fiyatı (yani maaşlar) düşecek.

Stagflasyon: Küreselleşmenin geriye çevrilmesi ve korumacılıktaki artış, ekonomilerin yavaşlamasına yol açacak. Salgına karşı uygulanan negatif faiz politikası enflasyonu canlandıracak.

Otomasyon: Salgın nedeniyle tedarik zincirlerinde yaşanan aksamalara önlem almak isteyen şirketler üretimlerini Batı’ya kaydıracaklar. Ama burada işçilik maliyeti yüksek olduğu için otomasyonu, yani robotlarla üretimi tercih edecekler. Bu trend popülizmi ve aşırı milliyetçiliği besleyecek.

Balkanizasyon: Koronavirüs salgını küreselleşmeyi tersine çevirirken korumacılık yükselecek. Sadece insanın değil, malların emeğin, teknolojinin ve verinin dolaşımı da sınırlandırılacak. Dünya fragmante olacak, bir zamanlar Balkan ülkelerinde olduğu gibi Batı’dan kopuk, anti-demokratik rejimler güç kazanacak.

Demokrasi karşıtı dalga: Yukarıda anlatılan trendler özgürlükçü demokrasinin dünyada gözden düşmesine yol açacak. Popülist liderler artan işsizlik ve büyüyen eşitsizlikten güç alacak. İşçiler ve orta sınıf, popülist söyleme daha fazla prim verecek.

Amerika ile Çin’in jeostratejik ayrılığı: Dünyanın iki süper gücü birbirlerinden uzaklaşacaklar, işbirliği imkanları azalacak. Trump’ın Koronavirüs salgını nedeniyle Çin’i suçlaması bunun ilk işareti…

Yeni soğuk savaş: Amerika Çin’in yanı sıra İran, Rusya gibi ülkelerle de ilişkilerini sertleştirecek. Sanal savaşlar ile başlayan süreç konvansiyonel savaşlara kadar gidebilecek.

Çevresel yıkım: Koronavirüs salgınıyla birlikte iklim değişikliği ve insanlığın dünyaya verdiği zararların çevresel sonuçları daha da artacak.