"Biz bize yeteriz"e tütün baronları musallat oldu, AA övdü!
Türkiye'nin de tarafı olduğu Tütün Kontrolü Çerçevesi sözleşmesindeki ilgili yasa, tütün şirketlerinin bağış yapmasını yasaklıyor. Buna rağmen iki tütün şirketi, Erdoğan'ın 'Biz Bize Yeteriz' kampanyasına yüklü miktarda bağış yaptı. AA'nın kabul edilmesi yasak olan bağışı övgü ile duyurması dikkat çekti.
Koronavirüsle mücadele kapsamında başlatılan "Biz Bize Yeteriz" kampasına katılanlar arasında, kanunen bağış yapmaları yasak olmasına rağmen tütün şirketleri de yer aldı.
PHILSA Philip Morris Sabancı Sig. Tüt. A.Ş. kampanyaya 4 milyon 724 bin TL bağış yaparken, Japan Tobacco International Türkiye (JTI Türkiye) de 1 milyon 255 bin TL ile kampanyanın “en yüksek bağışlar” listesinde yer aldı.
Söz konusu bağışlar Türkiye’nin 2004 yılında imza attığı ve aynı yıl 5261 sayılı Kanun ile kabul ettiği tütün endüstrisinin bağış yapmasını ve bu bağışların kabul edilmesini yasaklayan Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi’ne aykırı olarak gerçekleşti.
AA BAĞIŞI ÖVGÜYLE DUYURDU
İki şirketin yaptığı bağışlar kampanyanın internet sitesinde ilan edilen “en yüksek bağışlar” listesinde duyuruldu. Anadolu Ajansı da 4 Mayıs tarihinde JTI Türkiye’nin kampanyaya yaptığı bağışı “övgüyle” kamuoyuna duyurdu. AA’nın haberinde şirketin “Ülkemizin örnek bir mücadele sergilediği Kovid-19 salgınından dayanışma ile çıkacağımıza dair inancımız tamdır” şeklindeki açıklamasına da yer verildi.
Bu bağışın kabul edilmesinin ve AA’nın şirketin halkla ilişkiler faaliyetinde görünmesi, Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi’ne hem de 5261 sayılı yasaya aykırı olduğu belirtiliyor.
Sözleşmenin bağlayıcı bir uluslararası antlaşma olduğu ve Anayasa’nın 90. maddesine göre, usulüne göre yürürlüğe konulmuş milletlerarası antlaşmaların kanun hükmünde sayıldığı biliniyor.
HALK SAĞLIĞI İLKELERİNE AYKIRI
Tarafların halk sağlığı politikalarını tütün endüstrisinin çıkarlarından korunmasını taahhüt altına alan sözleşmenin 5.3. maddesi ile tütün reklam, tanıtım ve sponsorluklarını yasaklayan 13. maddesi ve bu maddelerin uygulanmasına ilişkin Uygulama Rehberleri, tütün endüstrisinin bağış yapmasının yasaklanmasını, tütün endüstrisinin çıkarları ile halk sağlığı çıkarları arasında kökten ve uzlaştırılamaz bir ihtilaf olduğu ilkesine uyulmasını, hükümet yetkililerinin her türlü çıkar çatışmasından kaçınmasını, tütün endüstrisiyle herhangi bir mali ilişkiye girilmemesini zorunlu kılıyor.
Söz konusu bağışların kabul edilmesi tütünle mücadelenin samimiyetinin sorgulanmasına ve sigara tekellerinin iktidar üzerindeki gücünü koruyabildiğini göstermesine neden oldu.