Atatürk'ün emaneti tarihi binada kına gecesi!
Atatürk'ün emaneti Yürüyen Köşk, yasak olmasına rağmen AK Partili siyasetçinin kına gecesine açıldı.
MUHAMMET UMUT AKALIN / AYKIRI
Mustafa Kemal Atatürk...
Türkiye'nin başına gelmiş ve gelebilecek en kıymetli insanlardan biri.
İstanbul'a geldiğinde zaman zaman Yalova'ya gelir. Özellikle sirozdan yorulan ciğerlerine Yalova'nın havası iyi gelmektedir. Devlete ait bir çiftlik ve çiftliğin içinde denize sıfır konumda olan bir ev vardır. Gazi, burada konaklar.
Yine Yalova'yı ziyaret ettiği günlerde konakladığı evin yanındaki çınar ağacının eve dayandığını öğrenir. Ahşap yapıp çınar ağacının baskısıyla yıkılma tehlikesiyle karşı karşıyadır. Çiftlikte çalışan bahçıvan çınar ağacının kesilmesine karar verir.
Gazi'nin gelişmelerden haberi son anda olur ve talimatı kesindir "Bu çınar ağacı 4 asırlık, bunu kesmek demek canlıyı öldürmek demektir, gerekirse ev yıkılsın ama ağaca dokunulmasın. Evin kaydırılmasını düşünelim ve bunun için yöntemler araştıralım."
Atatürk'ün bu tavrı sonrasında 4 asırlık çınar ağacı kurtulmuştur ama ortada büyük bir sorun vardır; ev nasıl kaydırılacak, Paşa bunu neye göre söyledi?"
Yapılan istişareler sonucunda, o tarihlerde Türkiye'de pek de örneğine rastlanmayan bir yöntemle evin kaydırılabileceği öğrenilir.
Dönemin İstanbul Belediyesi Fen İşleri, Yollar, Köprüler şubesi görevi üstlenir. Başmühendis Ali Galip Alnar proje üzerinde yaptığı çalışmalardan sonra yanına genç cumhuriyetin mühendislerini de alarak Yalova'ya hareket eder. 8 Ağustos 1930'da çalışmalar başlar.
Binanın çevresindeki toprak, binanın yıkılması engellenecek şekilde kazılır. Ancak yapılan her işlem binanın yıkılmasına neden olabileceği için çalışmalar adeta cerrahi bir operasyon titizliğinde gerçekleştirilir. Evin temel seviyesine inildikten sonra İstanbul'dan getirilen tramvay rayları enlemesine döşenir. Bina rayların üzerine oturtulacak ve kaydırılacaktır.
Mühendisler yaklaşık 48 saat boyunca büyük bir titizlikle çalışır ve binayı rayların üzerine oturtmayı başarırlar.
Atatürk'e haber verilir, "Paşam, arkadaşlarımız tüm çalışmaları tamamladılar, ev kaydırılmaya hazır."
"O hâlde gidelim ve yerinde izleyelim" diyen Atatürk yanında kardeşi Makbule Atadan, Vali Vekili Muhittin Bey, Emanet Fen Müdürü Ziya Bey ve Cumhuriyet Gazetesi Baş Muhabiri Yunus Nadi ile işlemi yerinde takip ederler.
Cumhuriyet'in genç mühendisleri muhteşem bir iş yaparak, evi 4.80 metre kadar kaydırmayı başarmışlardır. Raylar sökülür ve evin temeli sağlamlaştırılır. 4 asırlık çınar ağacı da, ev de kurtulmuş olur.
Atatürk, çalışmada emeği geçen herkesi tek tek kutlar, başarılar diler. O tarihten itibaren ev "Yürüyen Köşk" olarak anılmaya başlayacaktır.
Çalışmalar tamamlandığında tarih 10 Ağustos 1930'u göstermektedir.
*
Atatürk'ün çabalarıyla korunan ev ve çınar ağacı hala dimdik ayaktadır. Ev ahşap bir yapı olduğu için 2006 yılında belediye tarafından restore edilir ve vatandaşların ziyaretine açılır.
O tarihten beri Yalova'ya gezmeye gidenler mutlaka Paşa'nın da konakladığı çiftlik evini ziyaret ederler.
Gören herkesin hayranlığını kazanan çiftlik evi, kültürel miras listesine alınır ve korunur.
*
90 yıl sonra bugün...
Tarihler 29 Temmuz 2020'yi göstermektedir.
Paşa'nın emaneti Yürüyen Köşk'ten görüntüler gelir.
Yasak olmasına rağmen kültürel mirasta kına gecesi düzenlenmiştir. Evet ellerinde kınalar onlarca kişi tarihi binanın içinde etkinlik düzenliyorlar.
Etkinliği düzenleyen isme ayrıca dikkat, daha önce AK Parti'den milletvekili ve belediye başkan adaylıkları olan Aydın Demirel...
Kızı için Ata'nın emaneti köşkü kullanıyor.
Peki kim izin veriyor?
Yalova Belediyesi...
Yalova Belediye Başkanı geçtiğimiz aylarda İçişleri Bakanlığı tarafından görevden alınmış, yerine AK Partili Meclis üyesi getirilmişti.